Zuiver Tin is een zacht metaal, en kan ik die vorm dan ook niet gebruikt worden voor het vervaardigen van eindproducten. Om die reden voegen wij tegenwoordig Antimoon en Koper aan onze legeringen toe. Klik op de button om hier meer over te lezen.
De technieken welke heden ten dage nog steeds het meest worden toegepast zijn gieten en forceren. Hieronder zullen wij u een korte uitleg geven over deze processen en de voor en nadelen van deze productiemethoden.
Forceren
Bij het Forceren van Tin wordt een ronde tinnen plaat in een speciaal daarvoor geschikt forceerbank geplaatst. De grootte van de mal bepaalt de diameter van de tinnen plaat.
De plaat wordt door de ambachtsman gecentreerd. De forceerbank wordt opgestart en met diverse gereedschappen wordt de plaat rond de vorm gedrukt. Hier is heel veel kracht voor nodig. Soms hangt de werkman met leren banden aan de forceerbank om zoveel mogelijk kracht te kunnen zetten. Het filmpje wat u hier ziet geeft een goede indruk van het forceren van een tinnen product.
In het filmpje werd overigens een mal gebruikt welke je in delen uit elkaar kon halen. Op die manier kon je in één keer een vaas of kan maken met deze techniek.
In ons bedrijf werd gebruik gemaakt van houten mallen. Een product bestond dan vaak uit meerdere delen welke ar het forceren aan elkaar werden gesoldeerd.
Zowel mijn vader als mijn opa waren gespecialiseerd in het forceren van tinnen producten. Mijn vader heeft mij het forceren nooit kunnen leren vanwege een Hernia.
In Alphen aan de Maas zit een collega Tingieterij welke deze techniek nog steeds toepast. Hier kunt u ook terecht voor demonstraties al dan niet met een groep.
Klik op onderstaande button om dit bedrijf te online te bezoeken.
Gieten
In ons bedrijf worden de producten gegoten. Wij gebruiken voor traditionele Hollandse producten nog steeds de originele gietvormen van brons.
In het jaar 2004 hadden wij een winkeltje op de Zaanse Schans en zat onze werkplaats op Amsterdam Zeeburg. Omdat de werkplaats werd verbouwd hebben we enige tijd in een grote aangepaste zeecontainer gewerkt. Niet ideaal, maar we konden wel werken. Mijn man Ronald heeft hier een filmpje gemaakt over het gieten en afwerken van een avondmaalservies. Het geeft een goed beeld van deze techniek. Helaas is de kwaliteit van de opname ook uit die tijd.
Een vorm van brons moet wel altijd voorverwarmd worden. Wij zetten deze op de op onze oven. De temperatuur van het tin in onze gietoven is 300 graden Celsius. Eigenlijk nooit lager en liefst ook niet veel heter.
Komen er giftige dampen vrij bij het smelten en gieten van tin?
We krijgen vaak de vraag of er geen giftige dampen van het gesmolten tin afkomen. Wij gebruiken altijd onze eigen legeringen, deze zijn niet vervuild. Ook kookt tin pas bij een temperatuur van ruim 2600 graden Celsius. Die temperatuur halen wij nooit en zo komen er dus geen dampen vrij.
Als u oud tin gaat omsmelten, dan is de kans groot dat er in eerste instantie wel dampen van het mengsel afkomen. Deze worden dan veroorzaakt door stof, huidvet, poetsmiddelen, bijenwas, koffieresten, eigenlijk alles waar het product soms eeuwenlang mee in aanraking is geweest. Wij raden u dan ook oud, mocht u oude gegoten tinnen producten om te willen smelten, dit in een zeer goed geventileerde ruimte te doen, of liever in de buitenlucht.
Andere gietvormen dan brons
In onze kennisbank kunt u (binnenkort) teruglezen met welke soort gietvormen wij onze producten maken. Zo gebruiken wij naast brons ook gietvormen van aluminium, bindöl zand, Brusselse aarde, ijzer en hittebestendige siliconen. Vormen van bindöl zand, Brusselse aarde en hittebestendige siliconen kun je (meestal) zelf maken. Ook hier geven wij u uitleg over.
Forceren of Gieten, de Voor en Nadelen
Forceren
Gebruik van dunne plaat,
Het eindproduct is vaak nog geen millimeter dik,
Het eindproduct is harder dan een gegoten product,
Je kunt een geforceerd product zelf niet omsmelten om het materiaal te hergebruiken. De structuur van het metaal is - door de grote kracht van het forceren - dusdanig aangepast dat het tin als plakjes blijft drijven op gesmolten tin. Het lukt ook niet meer om dit te mengen.
Om een volledig product te kunnen forceren zijn soms ingewikkelde vormen/matrijzen nodig.
Geen gietoven nodig.
Je hebt wel een forceerbank nodig en heel veel spierkracht.
Gieten
Gebruik van gesmolten tin,
Het eindproduct is vaak enkele millimeters dik
Gegoten producten zijn zachter dan geforceerde producten
Alle stukjes tin welke overblijven na het afwerken kun je weer hergebruiken. Dat geldt ook voor het omsmelten van oude tinnen producten.
Oude tinnen producten kunnen lood bevatten. Vooral als ze voor 1945 zijn gemaakt.
Je kunt in veel soorten gietvormen je product maken. Sommige zijn éénmalig bruikbaar (zoals bindöl zand en Brusselse Aarde), andere gietvormen gebruik je eeuwenlang (zoals brons, ijzer, aluminium).
Je moet het tin op kunnen warmen tot 300 graden Celsius. Dit lukt ook op een campingbrandertje, een fornuis, een open vuurtje.
Soms heb je een draaibank nodig om de ruwe huid van een pas gegoten product af te draaien.
Bij het smelten van tin ontstaat tin oxide [Sno2], een vliesje wat bovenop het gesmolten tin blijft drijven.
Het vliesje gieten wij nooit mee in het eindproduct. Wij scheppen dit er af. Het restproduct wordt weer gebruikt in de keramiek industrie om bijvoorbeeld de witte glanzende glazuur van het Delfts Blauwe aardwerk te maken.
Heeft u nog vragen of mist u informatie?
Stel uw vraag middels ons contactformulier of ons een Email te sturen. Voor ons zijn heel veel dingen vanzelfsprekend en zo zien wij wel eens een stukje informatie over het hoofd. Met uw hulp kunnen we de kennisbank zo duidelijk mogelijk maken.